Dakpannen: soorten en methoden van leggen

Afb.1 Antieke dakpannen.

In de oudheid zijn er verschillende vormen van tegels en de bijbehorende legmethoden ontstaan. Het antieke pannendak (afb. 1) werd op dezelfde manier gelegd als het moderne, langs een houten lat, en bestond uit twee rijen: de onderste, in de vorm van platte (trogvormige) dakpannen, met aan de zijkanten uitstekende ribben, en de bovenste rij. Voor de bovenste rij zijn gegroefde tegels gebruikt, die de voegen van de onderliggende tegels overlappen. Voor de valleien werden tegels met een speciale zeshoekige vorm gebruikt, die overeenkomen met de concave bocht van het dak en zorgen voor de juiste waterstroom (afb.2).

Afb.2 Dakpannen voor de vallei (Pompeii).

Afb. 3 Tataarse tegels.

Soorten platte (afb. 4) en gegroefde tegels, vergelijkbaar met antieke monsters, zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. In de Krim en de Kaukasus waren gecanneleerde gordelroos, bekend als Tataarse tegels, wijdverspreid (figuur 3). En je kunt nog steeds oude huizen vinden die met dit materiaal zijn bedekt. Het heeft de vorm van helften van een afgeknotte kegel en wordt als volgt langs een massieve plankbekisting in twee rijen gelegd: de tegels van de onderste rij worden met de concave kant naar boven gelegd; boven – met de concave zijde naar beneden zodat ze de voegen van de tegels van de onderste rij overlappen. Tegelijkertijd rust de bovenste rij tegels op de onderste rij en is niet bevestigd aan de kist, maar wordt alleen vastgehouden door zijn eigen gewicht.

Afb.4 Platte dakpannen.

S-vormige of zoals het ook wel Nederlandse tegels wordt genoemd, zijn gebogen in de vorm van een golf (of de letter S), waardoor elke tegel de aangrenzende aangrenzende van dezelfde rij overlapt en elk van de rijen de vorige overlapt (figuur 5).

Afb.5 Nederlandse dakpannen.

Het nadeel van gegroefde en Nederlandse tegels is een te sterk oppervlaktereliëf, waardoor sneeuw niet wegglijdt, wat leidt tot een aanzienlijke accumulatie en daaropvolgende afdaling in de vorm van een lawine.

Afb.6 Gegroefde golvende tegels (ORMAX).

Moderne tegels worden meestal geproduceerd in drie hoofdtypen: plat, golvend (in de vorm van een of twee golven) (figuur 6) en gegroefd (ook wel een monnik / non genoemd) (figuur 7). De vorm van de tegels bepaalt de manier waarop ze worden gelegd en het toepassingsgebied..

Afb.7 Dakpannen <monnik / non>: A – algemeen beeld; B – installatie.

Vlakke tegels worden gelegd met een grote overlap, bovendien zijn er verschillende opties voor hun installatie: in twee of zelfs drie lagen. Vlakke en golvende dakspanen kunnen worden gegroefd, d.w.z. hebben speciale groeven langs een of twee randen. Ze zorgen voor een veiligere pasvorm en een waterdicht dak. Maar hun toepassingsgebied is beperkt – alleen platte daken. Om gebogen oppervlakken te creëren, zijn gegroefde tegels het meest geschikt, hoewel gladde (geen groeven) andere vormen kunnen worden gebruikt..

Afb. 8 Verschillende soorten tegels: A – groef gestanst; B flat; B – groefband; G – nok. 1 – lengtegroeven; 2 – dwarse groeven; 3 – groefrand.

Er zijn twee bekende technologieën voor de productie van keramische tegels: de stripmethode (afb. 8B) en door middel van stempelen (afb. 8A). Bandshingles worden eerst tot een tape gevormd, die vervolgens in afzonderlijke shingles wordt gesneden. Gestempelde tegels worden direct in speciale metalen mallen geperst. Tapijttegels kunnen alleen langs de tegels groeven hebben en gestempelde tegels kunnen zowel horizontaal als verticaal gleuven hebben. Cementzandtegels worden alleen geproduceerd met behulp van tapetechnologie.

De vorm van de tegels van keramiek en cementzand lijken erg op elkaar, maar verschillen in dikte. Keramische tegels zijn dunner, sierlijker en cementzandtegels zijn dikker, hun rand lijkt afgesneden. Toonaangevende fabrikanten van cementzandtegels werken eraan om dit tekort weg te werken; de productie van cementzandtegels met afgeronde rand is al gestart, wat de esthetische aantrekkingskracht aanzienlijk vergroot.