De charme van traditie: classicisme in architectuur

Architectuur (van het oude Grieks – senior, hoofdtimmerman of bouwer) is de kunst van het ontwerpen en bouwen van verschillende constructies en gebouwen. Vaak wordt alleen het uiterlijk van het gebouw architectuur genoemd, en ook collectief – alle gebouwen en huizen.

Bernardo Bellotto. Het Schloss Hof, Garden Side. 1758

Architecturale stijlen zijn op hun beurt het geheel van kenmerken en onderscheidende kenmerken van een bepaalde richting van architectuur. Dergelijke kenmerken en onderscheidende kenmerken kunnen worden veroorzaakt door religieuze, culturele, technische en zelfs klimatologische factoren..

Er zijn nogal wat stijlen van architectuur, maar de meest bekende, die de voorloper werd van andere richtingen in het ontwerp en de constructie van gebouwen, kan met vertrouwen classicisme worden genoemd.

Tijdloze klassieker

Classicisme, als architectuurstijl, ontstond in de 16e eeuw, aan het einde van de beroemde Renaissance. De grondlegger van de nieuwe richting in het ontwerp van gebouwen wordt beschouwd als de Venetiaanse meester Palladio, en de hele vroege periode van classicisme werd Palladianisme genoemd. In Rusland heeft deze westerse naam (in tegenstelling tot de bouwstijl zelf) echter geen wortel geschoten en deze richting van architectuur in ons land werd zo genoemd – vroeg classicisme.

Andrea Palladio wordt de meest invloedrijke en beroemde architect in de geschiedenis genoemd, maar het is vermeldenswaard dat Palladio en zijn naaste student en opvolger Vincenzo Scamozzi helemaal niet ‘de fiets hebben uitgevonden’, maar de belangrijkste ideeën hebben overgenomen van de oude Grieken, wier tempels waarschijnlijk de allereerste voorbeelden van classicisme in architectuur. Maar het is zeker niet de moeite waard om de invloed van Palladio te onderschatten. De villa’s die hij in de buurt van Venetië en Vicenza liet bouwen, zijn tot op de dag van vandaag perfect bewaard gebleven en zijn echte meesterwerken van de architectenkunst. Bovendien ontwikkelde en vulde Palladio de principes van de oude tempelarchitectuur aan met nieuwe elementen en technieken..

Villa Rotonda, Vicenza, architect – Andrea Palladio

Het classicisme werd enthousiast ontvangen door de intellectuelen van continentaal Europa en Engeland, die de excessen van de te pretentieuze late barok, die tegen die tijd in rococo waren verworden, al een tijdje de tijd hadden gehad om de excessen van de te pretentieuze late barok beu te zijn..

Al onder Lodewijk XV verscheen de centrale Place de la Concorde in Parijs, die nog steeds een levendig voorbeeld is van classicisme in architectuur, stedenbouw en het ontwerp van grote ruimtes.

Uitzicht op de kerk van Saint-Madeleine vanaf de Place de la Concorde

De grootste vertegenwoordiger van het classicisme in Groot-Brittannië was de Schot Robert Adam, die zijn eigen, lichtere, luchtige en ontspannen versie van het vroege classicisme creëerde en de eerste werd die het interieur van gebouwen in deze stijl decoreerde. Adam beïnvloedde overigens meubelfabrikanten, in het bijzonder de beroemde Engelse meubelmeester Thomas Chippendale.

Een groot aantal gebouwen gebouwd in de stijl van classicisme is niet alleen in Parijs te vinden (een levendig voorbeeld is de voormalige kerk van Saint Genevieve door architect Jacques-Germain Soufflot), maar ook in het Russische rijk.

Het Pantheon, de begraafplaats van prominente figuren uit Frankrijk, voorheen de kerk van Saint Genevieve

In Rusland kwam het vroege classicisme vooral duidelijk tot uiting in het tijdperk van “verlicht absolutisme” – tijdens het bewind van Catharina II. Het was toen dat het paleis van graaf K. G. Razumovsky aan de Moika-dijk verscheen in Sint-Petersburg, waarvan het project werd ontwikkeld door J. B. Wallen-Delamot en A.F. Kokorinov, het gebouw van de Keizerlijke Academie voor Kunsten op het eiland Vasilievsky, de werken van dezelfde meesters van de klassieke stijl , Yusupov Palace, Small Hermitage en andere prachtige gebouwen die tot op de dag van vandaag de noordelijke hoofdstad sieren.

Imperial Academy of Arts, nu het Repin Institute

Er zijn niet zo veel gebouwen in Moskou in de strikt klassieke stijl als in Sint-Petersburg, maar er zijn ook slimme vertegenwoordigers van deze stijl, zoals Matvey Kazakov, de architect, wiens ontwerp werd gebruikt bij de bouw van het Senaatspaleis, dat nu ‘de werkresidentie is van de president van de Russische Federatie. “.

Senaatspaleis, Kremlin

Matvey Kazakov werd een van de grondleggers van het Russische classicisme, richtte veel gebouwen op met een strikte geometrie van vormen en een ingetogen ontwerp van gevels in Moskou, Tver, Kolomna, Perm en Smolensk. De belangrijkste voorbeelden van zijn werk en, bijgevolg, de klassieke stijl in de Belokamennaya waren het Petrovsky Travel Palace en het Golitsyn Hospital..

Petrovsky Travel Palace in Moskou, nu onder de jurisdictie van het burgemeesterskantoor van de hoofdstad, werd in 2009 wederopbouw uitgevoerd

Golitsyn Hospital, nu het City Clinical Hospital nr. 1 genoemd naar N.I. Pirogov

Een andere vertegenwoordiger van het classicisme in Moskou is de architect Vasily Bazhenov, die de auteur werd van een van de beroemdste klassieke gebouwen in de hoofdstad – Pashkov House, gebouwd op Vozdvizhenka in 1786.

Pasjkovhuis in Moskou

In de 18e eeuw bloeide het classicisme in de architectuur op, en aan het begin van de 19e eeuw, tijdens de Napoleontische oorlogen, ontwikkelde het zich tot laat-classicisme of de keizerlijke stijl, beter bekend als het rijk..

Om de grootsheid en ontwikkeling van het imperiale classicisme te waarderen (in Groot-Brittannië, waar geen keizers waren, de regentiestijl genoemd), is het voldoende om het monument op Place Carrousel en de Vendôme Column te zien.

Arch in Place Carrousel in Parijs

Vendome Column, Parijs

Deze monumenten markeerden de overwinningen van het Napoleontische leger en toonden duidelijk aan dat het laatclassicisme aanzienlijk afstand nam van de strikte antieke vormen en mooier en plechtiger werd..

In Rusland aan het begin van de 19e eeuw bleef classicisme, of liever laat-classicisme of empirestijl, ook de meest wijdverspreide stijl in de architectuur; de beroemdste architecten die in deze richting werkten waren Karl Rossi, Andreyan Zakharov en Andrei Voronikhin. Met name Karl Rossi staat erom bekend dat hij heeft gewerkt aan het ensemble van het Paleis en de Senaatspleinen in Sint-Petersburg en een grote invloed heeft gehad op de vorming van het uiterlijk van de noordelijke hoofdstad..

Generale staf Voortbouwend op Palace Square, St. Petersburg

Deskundigen onderscheiden ook “landelijke of provinciale rijk” – een ietwat onhandige poging om de basistechnieken van de empirestijl te herhalen, die werden gebruikt bij de bouw van typische landgoederen. Ondanks het vertrek uit de klassieke canons, heeft juist zo’n ‘plattelandsimperium’ geholpen om een ​​charmant beeld te vormen van een provinciaal, rustig Rusland, dat in volledige harmonie leeft met de natuur..

In het midden van de 19e eeuw werd het laatclassicisme vervangen door romantisch gekleurd eclecticisme, dat een echte mengeling van stijlen was – neorenaissance, neo-rococo, neogotisch, neo-Moorse stijl, pseudo-Russische stijl, neo-Byzantijnse stijl en Indo-Saraceense stijl. Van de klassiekers heeft het eclecticisme het gebruik van een architectonische orde behouden, maar het heeft zijn dominante rol verloren..

Aan het begin van de 20e eeuw wist het zogenaamde neoclassicisme de toen populaire art nouveau uit de architectuur te verdrijven. Dus in de Verenigde Staten was het in die jaren dat de Amerikaanse renaissance en koloniale heropleving verschenen, en in Rusland, na de publicatie van een artikel van Alexander Benois, die de sobere schoonheid van de straten van Sint-Petersburg verheerlijkte, wendden architecten zich opnieuw tot de basistechnieken van de oude architectuur..

Het neoclassicisme probeerde terug te keren naar de tradities van de Italiaanse meesters en creëerde de illusie van de oudheid, maar over het algemeen bleek het een gemoderniseerde, grotendeels vereenvoudigde versie van het classicisme te zijn. Onder de Russische architecten die in deze richting werkten, zijn Fyodor Lidval, die in de jaren 1900 veel gebouwen in Sint-Petersburg heeft gebouwd, evenals Ivan Fomin, een bewonderaar van de Russische architectuur en het neoclassicisme, die wordt beschouwd als een van de grondleggers van de stalinistische Empire-stijl..

Het gebouw van de Raad van Volkscommissarissen van de Oekraïense SSR, Kiev, architect I.A. Fomin, 1935

In de 20e eeuw beleefde het classicisme in de Sovjet-Unie een nieuwe ronde van populariteit en kreeg het de naam Stalinistische Empire-stijl of Sovjet monumentaal classicisme. Deze trend werd gevormd aan het einde van de jaren dertig, en het was in deze stijl dat in alle grote Sovjetsteden de volgende 20 jaar talrijke paleizen van congressen, paleizen van cultuur en huizen van pioniers werden gebouwd..

Stalinistische architectuur had ook invloed op de ontwikkeling van steden in de republieken van Oost-Europa, en in het communistische China en Noord-Korea bleef de dominante stijl tientallen jaren na de dood van de leider..

Hoofdgebouw van de Moscow State University

People’s Assembly Palace in Peking

Ondanks het feit dat het classicisme vandaag de dag niet de meest populaire trend in de architectuur kan worden genoemd, wenden veel architecten zich nog steeds tot de strikte, symmetrische vormen van de klassiekers. En zelfs tussen de nieuwe gebouwen in Moskou kun je gebouwen vinden die zich sterk onderscheiden van gewone wooncomplexen.

Een huis aan de Bolshaya Pochtovaya-straat en een van de gebouwen van het Tupolev Plaza-complex aan de Tupolev-dijk, het werk van de architect Dmitry Barkhin, evenals het wooncomplex Roman House in de 2e Kazachy Lane werden levendige voorbeelden die experts deden praten over de heropleving van de tradities van het classicisme. ontworpen door Mikhail Filippov.

Huis aan de Bolshaya Pochtovaya-straat

Een van de gebouwen van het zakencentrum “Tupolev Plaza”

Wooncomplex “Roman House”, 2e Kazachiy Lane

Hoewel deze zeldzame, ongebruikelijke gebouwen voor het moderne Moskou geïsoleerde gevallen blijven van een beroep op de tradities van de klassiekers, die wijken voor gewapend beton, gevels die alleen zijn versierd met dozen met airconditioners en typische monolithische nieuwe gebouwen.

De belangrijkste verschillen van classicisme in architectuur

Het belangrijkste onderscheidende kenmerk van de architectuur van het classicisme was het beroep op de vormen van oude architectuur, die de architecten beschouwden als de maatstaf van eenvoud, harmonie, strengheid, monumentaliteit en logische duidelijkheid..

De architectuur van classicisme is de duidelijkheid en geometrisme van de volumetrische vorm, evenals de regelmaat en consistentie van planning. De basis van de architectonische taal van het classicisme is de orde, in zijn vormen en verhoudingen die dicht bij de oudheid liggen.

Bovendien wordt classicisme gekenmerkt door strikte symmetrisch-axiale composities, een regelmatig systeem van stedenbouwkundige planning en terughoudendheid van decoratieve decoratie..

Het is niet verwonderlijk dat het belangrijkste element van het klassieke gebouw de volgorde is (uit het Latijn – volgorde, structuur). Deze architectonische techniek, die verscheen in de 6e eeuw voor Christus, is erg populair geworden en is zonder uitzondering in zijn verschillende varianten terug te vinden in alle klassieke gebouwen..

Verschillende soorten architecturale opdrachten

De volledige bestelling omvat een hoofdgestel, een kolom en een voetstuk en blijft meestal de enige decoratie van een klassiek gebouw dat geen andere decoratieve elementen nodig heeft.

Klassiekers in het interieur zijn een minimum aan onnodige details, duidelijke lijnen, ingetogen kleuren (crème, beige, gedempte groentinten), evenals het gebruik van dure, natuurlijke materialen.

Klassiek interieur

Tegenwoordig zijn gebouwen in sobere klassieke stijl een zeldzaamheid geworden en trekken ze steevast de aandacht, wat bewondering wekt voor sobere, heldere vormen, symmetrie van gevels en elegantie van kolommen. Het is natuurlijk niet nodig om te praten over de heropleving van het classicisme in de architectuur, maar toch heeft deze richting zijn trouwe fans.

Helaas komt een dergelijke gehechtheid vaker wel dan niet tot uiting in het ontwerp van interieurs, en niet in het uiterlijk van gebouwen, waardoor vaak een discrepantie ontstaat tussen de gevel en de interne inhoud. Daarnaast hebben moderne architecten nog veel te leren van de klassiekers, bijvoorbeeld het ontwerp van grote ruimtes en hele stadsblokken, omdat stadsplanning volgens de principes van het classicisme zich onderscheidde door zijn bedachtzaamheid, rationele benadering en steevast een uniek, zeer aantrekkelijk landschap van een grote stad creëerde.