De crisis van de moderne architectuur

Vaak wordt het concept ‘architectuur’ genoemd in verband met het uiterlijk van een gebouw of, in het algemeen, in relatie tot het landschap van een nederzetting, bijvoorbeeld ‘de architectuur van de stad N. liet veel te wensen over’, maar aanvankelijk betekende het woord ‘architectuur’ alleen het proces van ontwerp en constructie van gebouwen, en impliceerde de aanwezigheid van een esthetische component.

Stuart Davis. Compositie 1863 (Fabriek aan zee). 1932

De invloed van architectuur op de vorming van het uiterlijk van steden en dorpen op de planeet, evenals de smaakeducatie en zelfs de spirituele ontwikkeling van de mensheid mag in geen geval worden onderschat, aangezien het de creaties van onze eigen handen zijn – woongebouwen, industriële gebouwen – die ons altijd en overal omringen.

Als we naar een onbekende stad komen, letten we allereerst op de architectuur en beoordelen we het culturele niveau van het land als geheel, maken we kennis met de gebruiken, tradities en gebruiken van de lokale bewoners. En je moet toegeven dat het veel aangenamer is om de slanke kolommen en originele gevels te bewonderen dan de standaard, grijze panelen van een typisch microdistrict.!

Architectuur is echte kunst, de kunst om gebouwen te maken volgens de wetten van schoonheid, de vorming van een aantrekkelijke omgeving.

Een mooi huis kan je opvrolijken en zelfs je welzijn verbeteren, en veel gebouwen worden echte symbolen van hun tijd en de belangrijkste, vaak de enige versiering van de stad..

Ondertussen roept de moderne architectuur veel klachten op, niet alleen van specialisten, maar vooral van gewone burgers, die klagen over de eentonigheid van gebouwen, onhandige planning, de wens om zoveel mogelijk te vereenvoudigen of, integendeel, de niet-bestaande voordelen van een ultramodern gebouw te ‘overdrijven’..

Wat is de reden voor de opkomst van het fenomeen dat de “crisis van de moderne architectuur” wordt genoemd?

Architecturale stijlen – van het oude Griekenland tot de 20e eeuw

Voordat we proberen te achterhalen wat er in het huidige stadium van de architectuurontwikkeling gebeurt, is het de moeite waard om de ontwikkeling van de belangrijkste, beroemdste stijlen van de afgelopen eeuwen aan te raken, omdat op hun basis, onder hun invloed, de vorming van het huidige stedelijke landschap plaatsvindt (of op zijn minst zou moeten plaatsvinden).

Antieke architectuur– ontstaan ​​in het 1e millennium voor Christus, onderscheidde zich door precieze, duidelijke, symmetrische vormen, de meest voorkomende technieken zijn orde en kolommen. ?

Parthenon, Akropolis, Athene

Romeinse stijl– laconiek, verbonden met het milieu, werd wijdverspreid in Europa van de X-XII eeuw.

Kapel van berouwvolle zondaars in Beaulieu-sur-Dordogne

gotische stijl– ontwikkeld van de 13e tot de 16e eeuw, gekenmerkt als “beangstigend majestueus”.

Kathedraal van Chartres of de kathedraal Notre Dame van Chartres

Renaissance architectuur– de periode van de 15e tot de 17e eeuw, er waren “gepersonaliseerde” stijlen van beroemde meesters, veel uit de oudheid.

St. Peter’s Basiliek in Rome

Barok– “grillig, vreemd”, onderscheidt zich door een groot aantal details, decorativiteit en spel van vormen en contrasten.

Koninklijk Paleis van Madrid

Over de barokstijl gesproken, men kan niet anders dan de invloed ervan op het uiterlijk van Moskou en Sint-Petersburg vermelden, richtingen als ‘Russische versiering’ benadrukken – de Europese pretentie van de gevels die enigszins zijn aangepast aan de tradities van de Russische architectuur, ‘Petrine Barok’ – de bouwstijl van de noordelijke hoofdstad goedgekeurd door Peter de Grote, evenals de “volwassen Russische barok” tijdens het bewind van Elizabeth.

Kunstkamera, Sint-Petersburg

rococo– de belangrijkste kenmerken: flirterige kapitelen, balustrades en balusters, bijna volledige afwezigheid van rechte lijnen, werd “kunstzinnige barok” genoemd.

Amalienburg bij München

Classicisme– een terugkeer naar de oorsprong – oude, sobere en ingetogen architectuur, die ontstond als alternatief voor de te extravagante barok en rococo. De grondlegger van deze stijl was de Venetiaanse meester Palladio, classicisme werd over de hele wereld populair en bleef tot het begin van de 19e eeuw de dominante trend in de architectuur..

Bolshoi Theater, Moskou

Het classicisme werd ontwikkeld in richtingen als de imperiale stijl, beleefde een wedergeboorte in de jaren 30 in de Sovjet-Unie, waar het “stalinistisch classicisme” werd genoemd. Het was in deze stijl dat de “stalinistische wolkenkrabbers” werden gebouwd die tot op de dag van vandaag het landschap van Moskou sieren.

In principe kan het stalinistische classicisme de laatste stijl van architectuur worden genoemd die in Rusland verscheen. Daarna zullen onze steden de invasie van “Chroesjtsjov”, “Brezjnev” en moderne leningen van westerse architectonische trends “overleven”.

Huis op het Kudrinskaya-plein, de bouw begon in 1948

Eclecticisme– een mix van stijlen, populair in het midden en eind 19e eeuw.

Het Sevastyanov-huis of het Huis van Vakbonden in Yekaterinburg, een mengeling van classicisme en Italiaanse neogotiek

Modern– in deze stijl vonden materialen die niet eerder in de architectuur werden gebruikt – metaal en glas – hun toepassing, begonnen bouwers beton te gebruiken. Deze stijl, vaak Art Nouveau genoemd, wordt gekenmerkt door de afwijzing van rechte lijnen, een terugkeer naar natuurlijke, natuurlijke vormen. De invloed van de moderniteit is merkbaar in de vorming van het uiterlijk van zowel Sint-Petersburg als Moskou. Zo zijn bijvoorbeeld het treinstation Yaroslavsky en het Metropol hotel in Moskou in deze stijl gebouwd..

Huis van het gezelschap Singer in St. Petersburg, 1904

Moderne architectonische trends

Al in de Art Nouveau, waarvan de naam wordt vertaald als ‘nieuw’, ‘modern’, verschenen kenmerken die typerend zijn geworden voor de huidige tijd – vereenvoudiging van vormen, een rationele, functionele benadering van de interne planning van het gebouw, het gebruik van alleen moderne materialen, de zogenaamde ‘strijd tegen excessen “.

Alle volgende stijlen van architectuur, die zich in de 20e eeuw verspreidden, zetten de traditie voort van deze neiging tot rationalisme, het meest efficiënte gebruik van de ruimte en het afwijzen van decorativiteit en ornamenten ten gunste van opportuniteit. Bovendien werd zelfs de veiligheid van gebouwen vaak als een overmaat beschouwd – waarom zou u iets betrouwbaars bouwen, als u geld kunt besparen en de muren dunner kunt maken, en het plafond lager is?

Waarschijnlijk zullen alleen onze afstammelingen in staat zijn om objectief de voor- en nadelen van moderne stijlen te beoordelen, die net als wij kennis moeten maken met het erfgoed, door architecturale monumenten te bestuderen. We kunnen alleen proberen enkele, goede of lelijke, moderne trends in de architectuur onder de aandacht te brengen.

Modernisme. Van het begin van de 20e eeuw tot de jaren 80 van de vorige eeuw was de meest voorkomende stijl juist het modernisme, het is ook rationalisme en constructivisme. Deze richting van ontwerp en constructie van gebouwen wordt gekenmerkt door het gebruik van moderne materialen – staal, duurzaam glas, beton, kunststof – in combinatie met traditionele steen en hout.

Interessant is dat deze stijl internationaal van aard is – de opkomende gebouwen met meerdere verdiepingen in Parijs, Londen en New York lijken erg op elkaar. Modernisme wordt het best gekenmerkt door de uitdrukking ‘prisma’s van glas en beton’, ultramoderne gebouwen, verstoken van dergelijke attributen van de architectuur van weleer zoals kolommen, orden en andere elementen van extern ontwerp.

Bauhaus-gebouw in Dessau, Duitsland, 1926, na renovatie voltooid in 2006

Constructivisme. In de USSR is het constructivisme de meest wijdverspreide trend van het modernisme. Het was in deze stijl dat de meeste openbare gebouwen in de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw werden opgetrokken: paleizen van pioniers, huizen van cultuur, arbeidersclubs. Dit is de zogenaamde ‘proletarische’ richting van de architectuur, niet bedoeld om de stad te versieren, maar om de ruimte rationeel te plannen..

De basis van constructivisme is een frame van gewapend beton, duidelijke, strikte vormen, rationele planning.

Laat of volwassen constructivisme, dat niet de monolithische vormen van zijn voorganger bezit, wordt gewoonlijk functionalisme genoemd, dat zich in Europa verspreidde, terwijl het constructivisme het voorrecht bleef van Sovjet-Rusland.

Derzhprom, Kharkov, 1928

Minimalisme.In de jaren 40 van de 20e eeuw werd een nog meer ingetogen richting in de architectuur ontwikkeld – minimalisme, met als motto – “niets meer”.

Simpele vormen en geometrie van duidelijke lijnen, het vermijden van verfraaiing en de minste hint van decor – dit alles is minimalisme. Er wordt aangenomen dat de wortels van deze stijl teruggaan naar de traditie van het Japanse interieur – een minimum aan details, een overvloed aan licht, enorme ramen aan de hele muur en een rationele lay-out. Minimalistische huizen zijn over het algemeen neutraal, vaak opgetrokken uit natuurlijke materialen, maar staal en glas blijven favoriet..

Minimalisme gaf veel voorbeelden van succesvol ontwerp, als de architecten het principe van de Amerikaans-Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe volgen – “less is more”, dat wil zeggen, ze weigeren onnodige details ten gunste van hoogwaardige materialen en doordachte vormen, de gebouwen blijken ongebruikelijk, functioneel en tegelijkertijd te zijn. vrij goedkoop.

Een goed voorbeeld van minimalisme is het Japanse interieur, er zijn originele projecten van privé gebouwen in deze stijl die perfect passen in het omringende landschap, doordacht, streng en tegelijkertijd mooi.

Privéwoning in minimalistische stijl, Kiev

Wanneer minimalisme echter bijzonder sober wordt, wanneer een gebouw gewoon verandert in een doos zonder enige individualiteit, ziet het er op zijn minst vreemd uit, en vaker is het gewoon verschrikkelijk..

Huis in de stijl van strikt minimalisme, Tokio

Als we de stijl van onze “Chroesjtsjovs” proberen te definiëren, dan heeft het minimalisme duidelijk zijn invloed gehad op het ontwerp van dergelijke maximaal vereenvoudigde gebouwen. Hoewel experts ‘Chroesjtsjovs’ verwijzen naar een typische functionele architectuur, maar een volledige afwijzing van decoratie en ‘de strijd tegen excessen’, zo uitgesproken in de lay-out en het uiterlijk van gebouwen gebouwd in het midden van de 20e eeuw, overlappen ze duidelijk met minimalisme.

Inderdaad, toen het constructivisme van de jaren 30 en de stalinistische monumentale gebouwen werden vervangen, werd het zogenaamde ‘stalinistische classicisme’ vervangen door de meest vereenvoudigde, gezichtsloze vorm van gebouwen met vijf verdiepingen uit de late jaren ’50, anders dan de wens om een ​​woongebouw aan de staat te brengen – vier muren en een dak – noem het maar het was onmogelijk. Is dit niet minimalisme in actie? De tweede slogan van de minimalisten – “minder is beter” – staat ons echter nog steeds niet toe om de “Chroesjtsjovs” vertegenwoordigers van deze trend te noemen..

High Tech. Het motto van deze stijl van hoogwaardige technologie was het principe – “thuis is een auto om te leven”. Metaal en glas, ascetisch design, ultramoderne, industriële structuren, grote monolithische vormen – dit zijn de belangrijkste kenmerken van de hightech-stijl..

Hightech wordt ook gekenmerkt door de idealisering van technologie, de wens om van het huis de meest rationele en in de toekomst een autonome, energiebesparende structuur te maken. Industriële hightech valt op – “whatnots”, gebouwen waarin elementen die gewoonlijk binnenin verborgen zijn, zoals trappen of liften, naar de gevel worden gebracht. Geometrische hi-tech is een complex framesysteem dat gebruik maakt van de modernste structurele elementen, het is bijvoorbeeld gekoppeld aan een complex framesysteem met behulp van de nieuwste structurele elementen, bijvoorbeeld luchtondersteunde of luchtondersteunde pneumatische constructies. Evenals bionische hightech – het gebruik van vormen van levende natuur, zoals membranen, flexibele stalen strengen, hangende constructies in de architectuur.

Fuji TV-hoofdkantoor, Japan

Bio-tech of bionische high-tech– de meest moderne trend in deze stijl, een technologie die probeert “in harmonie te leven” met de natuur. Het was in deze richting dat de meest succesvolle (vanuit mijn oogpunt) gebouwen werden gecreëerd, bijvoorbeeld het Milwaukee Art Museum, architect Santiago Calatrava.

Milwaukee Art Museum, 2001

Deconstructivisme. Gebroken vormen, agressiviteit, de wens om zich te verzetten tegen het omringende landschap zijn typische kenmerken van deconstructivisme, dat leek in tegenstelling tot het Sovjetconstructivisme.

Gelukkig werd deze stijl, die in de jaren 80 verscheen, niet wijdverspreid, maar liet verschillende zeer heldere gebouwen achter.

MIT-datacenter

Guggenheim Museum in het centrum van Bilbao, 1997

Brutalisme. Een andere stijl van architectuur die pleit voor een volledige afwijzing van decoratie, waarbij de vorm van materialen en structuren wordt onthuld. Het is niet verwonderlijk dat deze richting zo’n ‘sprekende’ naam kreeg – van het Engelse ‘brutaal’, dat wil zeggen ‘ruw’.

Het overheersende materiaal van gebouwen in de stijl van brutalisme is gewapend beton en niet verwerkt, het zogenaamde “eerlijke materiaal”. Deze trend kende een vrij korte periode van populariteit in de 20e eeuw en tegen het einde van de eeuw werd het een symbool van een mislukte benadering van het ontwerp van stedelijke gebouwen..

Stadhuis van Boston, Boston, Massachusetts, VS, 1981

Overigens zijn gebouwen in de stijl van brutalisme te vinden in de USSR, met name de architect Igor Vinogradsky werkte in deze stijl, die het gebouw van het perscentrum ontwierp voor de Olympische Spelen van 1980..

Kitsch. Vertaald uit het Duits, kitsch is hack, “goedkoop”, slechte smaak. Vaak gaan architecten opzettelijk naar het ‘uitsteeksel’ van sommige kenmerken van het gebouw, waarbij ze meesterwerken creëren als ‘Egg House’ of ‘Upside Down House’. Beroemde ontwerpers en architecten spotten op deze manier vaak met de moderne cultuur en laten zien hoe opzichtige pracht en het gebruik van stucwerk of papier-maché verre van echte kunst zijn..

Vaak realiseren de makers van een gebouw of interieur zich echter niet eens dat hun huis, dat gepland was om te worden gebouwd in de stijl van classicisme of Russische barok, een echte kitsch is geworden..

Overigens heeft kitsch al verschillende ups en downs meegemaakt – het is altijd bij de hand als de oude, algemeen aanvaarde richting al moe is en er nog niets nieuws is uitgevonden. In de USSR bijvoorbeeld, verscheen kitsch in de naoorlogse jaren als tegenwicht voor de Sovjet-monumentaliteit en strengheid..

Tegenwoordig worden gebouwen uit de zogenaamde ‘Lugovsk-periode’ vaak gekenmerkt als ‘kitsch’, gekenmerkt door een breed scala aan stijlen en pogingen (meestal niet succesvol) om romantiek, classicisme of ‘Russisch patroon’ nieuw leven in te blazen..

Over het algemeen is kitsch een concept met vele facetten dat het grootste deel van de massacultuur omvat en niet alleen van toepassing is op architectuur. Zoals ze zeggen, stijl is een kwestie van smaak, en het gebouw, dat sommigen een klassieker en een meesterwerk zullen noemen, zal anderen een echt voorbeeld van “flitsende” kitsch lijken..

Zoals je kunt zien, hebben alle moderne architecturale stijlen het pad van vereenvoudiging gevolgd, waarbij ‘onnodige’ details zijn afgewezen, en toch is er een hele wetenschap genaamd ‘video-ecologie’, die overtuigend heeft bewezen dat als je alleen lege gevels van betonnen gebouwen, asfalt, elke dag kale uiteinden ziet torens met meerdere verdiepingen of de glitter van glazen wolkenkrabbers, dit heeft een negatieve invloed op het welzijn van een persoon.

Video-ecologen noemden een groot aantal zich herhalende elementen een agressieve omgeving, wat bevestigt dat de uitdrukking “verblind” niet alleen een figuurlijke, maar ook een directe betekenis heeft. Onder de meest agressieve gebouwen, straten en pleinen van Moskou, schreven experts de gebouwen van de Federatieraad toe, die het gevoel oproept van een “vest” met zijn identieke rustieke patronen, Novy Arbat en Oktyabrskaya Square.

Oktyabrskaya-plein in Moskou

Wat is de reden voor zo’n architecturale “stupor”, het gebrek aan nieuwe, aantrekkelijke ideeën die het uiterlijk van steden kunnen veranderen?

Ten eerste had de breuk, de scheiding van twee processen die voorheen onlosmakelijk met elkaar verbonden waren – ontwerp en constructie, een grote impact. Nu is een architect geen maker, maar gewoon een gewone artiest die de opdracht kreeg om een ​​gebouw te ontwerpen met een dergelijke ruimte, een dergelijke en een aantal kamers, enzovoort. Tegelijkertijd laat een architect zich bij het maken van een project voor een toekomstig huis leiden door regels, normen, normen die met alles rekening houden: verlichting, ventilatie, veiligheid, maar niet de aantrekkelijkheid van het gebouw..

Ten tweede kunnen zelfs meerdere mensen deelnemen aan de totstandkoming van het project zelf. Bijvoorbeeld een architect en constructeur, een architect en een ontwerper. Een persoon voelt niet langer dat dit specifieke gebouw zijn creatie wordt, voelt geen verantwoordelijkheid voor wat hij heeft gemaakt.

Ten derde, nu de structuur van het gebouw is vaak niet gecombineerd met zijn “outfit”, past het niet in een architectonische stijl.

Ten vierde, en blijkbaar is dit een van de belangrijkste redenen, is een modern nieuw gebouw, op zeldzame uitzonderingen na, geen huis, het is een ‘constructieobject’, ‘een technisch ontwerpobject’, een kleine puzzel in het totaalbeeld van een stadslandschap, een van de vele, niets niet-prominente gebouwen.

Samenvattend wil ik helaas toegeven dat wij in veel opzichten de schuld hebben van zo’n nogal betreurenswaardige toestand van onze steden. Gewone huizenkopers hebben simpelweg niet genoeg geld om een ​​getalenteerde architect te betalen die in staat is om een ​​originele oplossing te bieden, terwijl anderen simpelweg niet precies kunnen beslissen hoe een ideaal huis eruit moet zien en eisen alleen “ruimer” of “nou ja, zoals hier in het tijdschrift.”.

Misschien vormen juist het tempo van het moderne leven, onzekerheid over de toekomst en instabiliteit het concept van huisvesting als iets tijdelijks?

Onze voorouders hebben echt eeuwenlang gebouwd, zonder eraan te twijfelen dat hun creaties hen zullen overleven en de generaties van nakomelingen zullen dienen. Moderne nieuwbouw kent in eerste instantie echter een vaste gebruiksgrens. En hoewel, zoals het gezegde luidt, “er niets meer permanent is dan tijdelijk”, wat al is bewezen door de “Chroesjtsjovs”, die werden gebouwd met een maximum van 20 jaar in het achterhoofd en zelfverzekerd 3 keer langer stonden, maar een dergelijke houding ten opzichte van de architectuur kon niet anders dan de externe het uiterlijk van gebouwen. Ja, en de steeds wijdverbreide situatie waarin een gezin niet in hun eentje woont, maar in een gehuurd appartement of huis, verbetert de situatie op geen enkele manier, want – “niet die van jezelf – vind het niet erg”.

Bovendien leidt het streven naar nieuwigheid en de weddenschap op technologie er ook toe dat tussen plastic en hout, beton en natuursteen, veel mensen kiezen voor plastic en beton, zonder te denken hoe de gevel van zo’n gebouw er over een paar jaar uit zal zien …